W piśmie z dnia 8 lutego 2017 r. Min. Rozwoju i Finansów (nrDD6.054.5.2017) wskazał jak należy wykładać przepisy dotyczące limitu transakcji gotówkowych.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w art. 22 określa obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, jeżeli stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł. Od początku 2017 r. wprowadzono ponadto zasadę, iż naruszenie przez przedsiębiorcę powyższego obowiązku wywołuje skutki na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, polegające na braku możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanej z naruszeniem ww. określonego obowiązku.
W ww. piśmie MRiF podejmuje się wyjaśnienia kilku powstałych na gruncie nowych przepisów wątpliwości:
- Definicja transakcji:
W tym zakresie czytamy: „Przez transakcję należy rozumieć zatem taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność.”
- Kwestia sumowania – dla określenia limitu:
Minister wskazał w tym zakresie: „Trzeba przy tym podkreślić, że art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wprowadza czasowego ograniczenia okresu sumowania wielu płatności, składających się na pojedynczą transakcję. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa czy umowa o roboty budowlane). W konsekwencji, jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami.”
- Kilka rozważanych przez Ministra stosunków umownych:
- „Dla oceny przestrzegania obowiązku, o którym mowa w 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, decydująca powinna być zatem w przypadku umowy leasingu suma wierzytelności przysługujących finansującemu.”
- Umowy Ramowe: „Wskazać jednak należy, że w obrocie gospodarczym występują różnego rodzaju umowy, określane częstokroć mianem umów ramowych, które określają warunki udzielania i realizacji zamówień, w tym również ich termin, lecz nie kreują zobowiązania do spełnienia świadczeń o określonej wartości (nie określają minimalnych obrotów). W przypadku takich umów jednorazowa wartość transakcji odnosiłaby się do wartości poszczególnych zamówień.
- Objęcie jedną fakturą świadczeń spełnionych w wykonaniu kilku umów:
- „Odnosząc się do pozostałych wątpliwości Pana Posła można się zgodzić z poglądem, zgodnie z którym w przypadku objęcia jedną fakturą świadczeń spełnionych w wykonaniu kilku umów (np. sprzedaży, dostawy) należy przyznać prymat woli stron. Wartość kilku wycenionych odrębnie pozycji na jednej fakturze składa się na jednorazową wartość transakcji w rozumieniu 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wyłącznie wówczas, gdy stanowią one przedmiot jednej umowy (transakcji).”
- Jednak: „Jeżeli umowa określa harmonogram realizacji dostawy, wówczas jednorazową wartość transakcji stanowi suma wierzytelności z tytułu dostawy, a nie należności z tytułu realizacji poszczególnych etapów.”
- Wątpliwości dotyczące konkretny stosunków prawnych – należy rozstrzygać przy pomocy instytucji interpretacji indywidualnych:
„Odnosząc się natomiast do możliwości wydania interpretacji ogólnej we wskazanym przez Pana Posła zakresie, należy zwrócić uwagę, iż wielość zmiennych, dotyczących kształtu stosunków prawnych łączących strony oraz konkretnych okoliczności prawnych i faktycznych, które musiałaby syntetycznie ująć taka interpretacja powoduje, iż bardziej wskazane wydaje się stosowanie w przypadku tego rodzaju wątpliwości instytucji interpretacji indywidualnej, która z punktu widzenia pojedynczego podatnika umożliwia bardziej szczegółowe rozpatrzenie indywidualnej sprawy, z uwzględnieniem jej konkretnych okoliczności.”
