Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, asymetria między kosztami poniesionymi w ramach inwestycji a ustalonym czynszem dzierżawy – może stanowić nadużycie prawa podatkowego.
W opisanej sprawie gmina planowała wybudować kanalizację, a następnie wydzierżawić ją niepowiązanej spółce. Czynsz dzierżawny miał być określony na niskim pułapie (1000 zł miesięcznie), przy planowanych wydatkach na kanalizację na poziomie 3 mln zł.
Sąd uznał, że gdyby gmina oddała sieć spółce do używania nieodpłatnie, to nie przysługiwałoby jej prawo do odliczenia VAT od wydatków na budowę kanalizacji. Zdaniem sądu, gmina planowała więc sztucznie wygenerować niski miesięczny czynsz najmu (1000 zł), który byłby opodatkowany VAT, tylko po to, by móc odliczyć cały VAT naliczony z wydatków na budowę sieci.
To niedopuszczalne w aspekcie art. 5 ust. 5 ustawy o VAT. Czynsz będzie bowiem niewspółmiernie niski w stosunku do kosztów inwestycji, w związku z czym istnieje uzasadnione przypuszczenie, że głównym celem dzierżawy może być uzyskanie korzyści podatkowej w postaci odliczenia VAT.
Źródło: wyrok NSA z 29 kwietnia 2025 r., sygn. akt I FSK 2461/21
