Od 1 stycznia 2019 r. w Niemczech zacznie obowiązywać ustawa o opakowaniach (VerpackG). Na podstawie jej postanowień wprowadzony zostanie  oficjalny rejestr opakowań. Wiele firm o nowym rejestrze nie ma z pewnością pojęcia, w związku z czym naraża się na gigantyczne kary.

W rejestrze tym będzie musiał się znaleźć każdy podmiot, który wwozi na teren Niemiec artykuły w plastikowych opakowaniach, w tym w foliach czy kopertach bąbelkowych. Do końca grudnia 2018 r. przedsiębiorcy mają czas na dokonanie bezpłatnego wpisu. Ci, którzy się nie zastosują, muszą się liczyć z bolesnymi konsekwencjami finansowymi.

Ustawa obliguje nie tylko do rejestracji, lecz także do deklaracji rodzaju i masy opakowań, którą firma wprowadzi na niemiecki rynek w ciągu roku. Ma być od tego naliczana opłata recyclingowa (np. w przypadku wprowadzenia 6 tys. kg opakowań będzie to 87,5 euro). Dodatkowe obowiązki sprawozdawcze spoczywać będą na sprzedawcach, którzy wprowadzają na niemiecki rynek co najmniej 50 ton papieru lub kartonu rocznie.

Należy pamiętać, iż termin rejestracji upływa z końcem 2018 roku. Podmioty, które z rejestracją nie zdążą, narażają się na kary, które mogą sięgać nawet 100 tysięcy euro.

Jak wspomniano we wpisie z dnia 3 września, w listopadzie tego roku wejdą w życie przepisy ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.

Zarząd sukcesyjny to tymczasowy zarząd przedsiębiorstwem w spadku. By skutecznie ustanowić zarząd, niezbędne jest m.in. powołanie zarządcy sukcesyjnego.

Po śmierci przedsiębiorcy, wyodrębnioną częścią majątku stanowiącą przedsiębiorstwo w spadku będzie zarządzał zarządca sukcesyjny. Będzie to czynił we własnym imieniu, ale na rachunek następców prawnych przedsiębiorcy, ze skutkiem dla ich majątku. Ustawa przewiduje możliwość powołania zarządcy:

• za życia przedsiębiorcy – w drodze jednostronnej czynności prawnej (oświadczenie na piśmie). Na piśmie powinna być także wyrażona zgoda zarządcy na powołanie. Dodatkowo, przedsiębiorca musi złożyć wniosek o zmianę wpisu w CEIDG (dotyczący powołania zarządcy sukcesyjnego).
• po śmierci przedsiębiorcy – jeżeli przedsiębiorca nie powołał zarządcy za życia, po jego śmierci może to zrobić: małżonek przedsiębiorcy (jeżeli ma udział w przedsiębiorstwie w spadku); spadkobierca ustawowy (jeżeli przyjął spadek); spadkobierca testamentowy lub zapisobierca windykacyjny (jeżeli przyjął spadek lub zapis). Co istotne, w tym wypadku do powołania zarządcy wymagana jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku powyżej 85 proc.

Uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Funkcję zarządcy może pełnić zarówno jeden ze spadkobierców, jak i zapisobierca windykacyjny lub małżonek przedsiębiorcy, a także inna wskazana osoba. Co ważne, zarządcą może zostać jedynie osoba fizyczna dysponująca pełną zdolnością do czynności prawnych. Oznacza to, iż nie może nim być osoba prawna czy jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.

Przedsiębiorstwa zaliczone do kategorii dużych podatników podlegają pod przeznaczone do ich obsługi, wyspecjalizowane urzędy skarbowe. O obowiązkowym przejściu od 1 stycznia
2019 r. do dużego urzędu skarbowego  trzeba zawiadomić swój dotychczasowy urząd.

Dużymi podatnikami oprócz m.in. podatkowych grup kapitałowych, banków czy zakładów ubezpieczeń są także osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które w roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

W stosunku do ww. podmiotów, istnieje wymóg zawiadamiania o przedmiotowej zmianie dotychczas właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie, w formie pisemnej, powinno nastąpić do 15 października roku poprzedzającego rok, od którego nastąpi zaliczenie podatnika do kategorii podatników, dla których właściwy jest duży urząd skarbowy. Wynika to z rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 24 lutego 2017 r.  w sprawie niektórych podatników i płatników, w odniesieniu do których zadania są wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo.

Zatem od 1 stycznia 2019 r. zaliczenie do kategorii dużych podatników dotyczyć będzie tych podatników, których przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług, osiągnął równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro w 2017 roku.

Wraz z nowelizacją kodeksu cywilnego pojawiła się możliwość ustanowienia prokurenta w ramach prowadzonej przez osobę fizyczną działalności gospodarczej, podlegającej wpisowi w CEiDG.

Prokurent ustanawiany przez przedsiębiorcę zyskuje upoważnienie do występowania w jego imieniu w stosunkach zewnętrznych i reprezentowania go przy dokonywanych czynnościach prawnych. Podobnie jak w przypadku spółek prawa handlowego, możliwe jest udzielenie zarówno prokury samoistnej, jak i łącznej.

Ustanowiony w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej prokurent podlega obowiązkowemu wpisowi do CEiDG.

Możliwość ustanowienia prokurenta dotyczy także przedsiębiorców prowadzących działalność w formie spółki cywilnej. W takim przypadku powyższe uprawnienie przysługuje każdemu ze wspólników.

Niezwykle istotnym jest, iż prokurent ustanowiony przez osobę fizyczną, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, może zostać powołany do sprawowania funkcji zarządcy sukcesyjnego. Rozwiązanie takie jest niezwykle korzystne dla przedsiębiorcy na wypadek jego śmierci.

Osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej nie podlega ochronie, o której mowa w art. 218 § 1a k.k. Z tym zastrzeżeniem, że Sąd ma obowiązek zbadać czy dana umowa cywilnoprawna, nie jest pozorna i czy osoba zatrudniona na jej podstawie w rzeczywistości nie pozostaje w stosunku pracy.

Zgodnie z przytoczonym przepisem: „kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.” Przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że uprawnioną do podjęcia czynności zmierzających do ukarania swojego pracodawcy, jest osoba, która pozostaje zatrudniona na podstawie stosunku pracy, niezależnie od nazwy zawartej przez strony umowy.

Powyższe wynika z podjętej przez Sąd Najwyższy Uchwały w dniu 20 września 2018 r. o treści: ​”Zakresem art. 218 § 1a k.k. objęte są tylko osoby będące pracownikami w rozumieniu art. 2 k.p. i art. 22 § 1 i § 1[1] k.p., a więc osoby zatrudnione na warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, niezależnie od nazwy zawartej przez strony umowy; ustaleń w tym zakresie dokonuje w procesie karnym sąd, zgodnie z zasadą jurysdykcyjnej samodzielności wyrażoną w art. 8 § 1 k.p.k.”

Uchwała Sądu Najwyższego została podjęta wyniku wątpliowści przedstawionych przez Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej, który zwrócł się do Sądu Najwyższego zadajac pytanie: „Czy w przepisie art. 218 § 1a k.k. pod pojęciem „pracownika” należy rozumieć tylko osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę czy też także osobę, która wykonuje pracę zarobkową na podstawie umów cywilnoprawnych jak np. umowa zlecenia lub umowa o dzieło albo taką osobę która pod pozorem wykonywania umowy cywilnoprawnej świadczy w rzeczywistości pracę w ramach stosunku pracy?​„

W dniu 7 września 2018 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę następującej treści:

„Jeżeli członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest wraz z tą spółką wspólnikiem spółki komandytowej, do wyrażenia przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zgody na zmianę umowy spółki komandytowej – wymaganej na podstawie art. 9 k.s.h. – ma zastosowanie art. 210 § 1 k.s.h.”

W omawianej sprawie wspólnikami spółki komandytowej byli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz członek zarządu tej spółki. Z zagadnienie prawnym do Sądu Najwyższego zwrócił się Sąd Okręgowy w Łodzi zadając pytanie: „Czy dla zmiany umowy spółki komandytowej, w której komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś jednym z komandytariuszy członek zarządu tej spółki, prawidłowe jest reprezentowanie komplementariusza przez radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego w trybie art. 210 § 1 k.s.h., czy też przez zarząd spółki?”

Udzielając odpowiedzi na przedstawione zagadnienie prawne Sąd Najwyższy wskazał, że zgodnie z art. 210. § 1 k.s.h. w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Sąd Najwyższy podkreślił, że ww. przepis ma zastosowanie w omawianej sytuacji, tj. jeżeli  dochodzi do zmiany umowy istniejącej już spółki komandytowej. Przepis ten ma bowiem na celu ochronę interesów spółki, a także zapobieganie kolizji interesów, które są prawdopodobne, w sytuacji kiedy członek zarządu jest obok spółki z ograniczoną odpowiedzialnością członkiem innej spółki osobowej prawa handlowego.

Z dniem 1 stycznia 2019r. wejdzie w życie ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją. Nowe przepisy wprowadzają istotne zmiany w zakresie dokumentacji pracowniczej.

Obecnie pracodawca zobowiązany jest do przechowywania akt pracowniczych aż przez 50 lat. Po wejściu w życie ustawy okres ten ulegnie skróceniu i będzie co do zasady wynosił 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego,
w którym stosunek pracy uległ rozwiązaniu lub wygasł.

Skrócenie okresu przechowywania dokumentów będzie jednak automatyczne tylko dla pracowników zatrudnionych po 1 stycznia 2019 roku. W odniesieniu do dokumentacji dotyczącej stosunków pracy nawiązanych przed dniem wejścia w życie ustawy, okres ten wciąż będzie wynosił 50 lat. Ustawodawca przewidział jednak jeden wyjątek- w odniesieniu do stosunków pracy nawiązanych po dniu 31 grudnia 1998 r., ale przed dniem 1 stycznia 2019 r. okres przechowywania dokumentacji będzie mógł zostać skrócony do 10 lat. Jednakże konieczne będzie złożenie przez pracodawcę raportu informacyjnego do ZUS, w którym znajdą się informacje niezbędne do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty konkretnego pracownika.

Ponadto pracodawcy będą mogli zdecydować czy chcą przechowywać dokumentację pracowników w tradycyjnej, papierowej formie czy też w formie elektronicznej. Jeżeli wybiorą formę elektroniczną, konieczne będzie zeskanowanie dotychczasowej dokumentacji prowadzonej w formie papierowej i opatrzenie jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Zmiany dotyczyć będą także sposobu wypłaty wynagrodzenia. Zgodnie z ustawą  zasadą ma być przelewanie wynagrodzenia bezpośrednio na konto bankowe pracownika. Jeżeli pracownik będzie preferował wypłacanie wynagrodzenia w gotówce, będzie musiał złożyć pracodawcy stosowne oświadczenie.

Jak wspomniano we wpisie z dnia 21 sierpnia, w listopadzie tego roku wejdą w życie przepisy ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Przypomnieć należy, iż po śmierci przedsiębiorcy jego firma stanie się przedsiębiorstwem w spadku.

W skład przedsiębiorstwa w spadku wchodzi przede wszystkim przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Pomimo braku posiadania przez takie przedsiębiorstwo osobowości i zdolności prawnej na gruncie prawa cywilnego, dysponuje ono podmiotowością prawno-podatkową (jest podatnikiem m.in. podatku dochodowego, podatku od towarów i usług). Pozostaje ono także płatnikiem składek w stosunku do pracowników w nim zatrudnionych. Powyższe ma za zadanie zapewnić ciągłość w zakresie regulowania podatków i składek w okresie trwania zarządu sukcesyjnego, co będzie wiązało się z brakiem powstania zadłużenia przedsiębiorstwa.

W okresie od śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego (a jeśli zarząd sukcesyjny nie zostanie ustanowiony, to do dnia wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego), wymienione w ustawie osoby są uprawnione do podejmowania tzw. czynności zachowawczych (czynności niezbędne do zachowania majątku lub dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa). Te osoby to: małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku; spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy; spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy lub zapisobierca windykacyjny.

Na czynności zachowawcze składają się m.in.:

1. nagłe czynności faktyczne (np. zapobieganie pożarowi, zalaniu przedsiębiorstwa);
2. nagłe czynności prawne (np. zawarcie ugody);
3. czynności zwykłego zarządu w zakresie przedmiotu działalności gospodarczej przedsiębiorstwa (jeżeli podjęcie takiej czynności jest konieczne do uniknięcia poważnej szkody, np. sprzedaż towarów, świadczenie usług, przyjmowanie opłat, wypłacanie wynagrodzeń pracownikom).

Zaznaczyć należy, iż w przypadku, gdy czynności zachowawcze zostaną podjęte w złej wierze (tj. ze świadomością ich sprzeczności z prawem lub zasadami współżycia społecznego), osoba je dokonująca ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez swe zachowanie. Prawodawca wprowadził w takich wypadkach zaostrzoną (w stosunku do zasad ogólnych) odpowiedzialność, poprzez brak obowiązku wykazania winy działającego.

Uzasadnienie do wyroku KIO z 19 lipca 2018 r., sygn. akt KIO 1295/18, uznać należy za jedno z ważniejszych w ostatnim czasie- gdyż dotyczy tematyki „zmowy przetargowej” i pozycji konsorcjum w postępowaniu PZP.

Jak wynika z treści uzasadnienia- konsorcjum jest prawnie dopuszczalną formą udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, a samodzielne spełnienie warunków udziału w postępowaniu przez każdego z członków konsorcjum nie jest wystarczające dla uznania, że doszło do niedozwolonego porozumienia zakłócającego konkurencję.

W toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający (a na późniejszym etapie ewentualny odwołujący) musi wykazać antykonkurencyjny charakter takiego porozumienia. Przy ocenie tego jednak brać należy pod uwagę charakter i przedmiot zamówienia, jak i treść złożonej oferty. Konsorcjum nie może być kwalifikowane z góry jako konstrukcja zmierzająca do tzw. „zmowy przetargowej”.

27 sierpnia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. o wykonywaniu niektórych czynności organu centralnego w sprawach rodzinnych z zakresu obrotu prawnego na podstawie prawa Unii Europejskiej i umów międzynarodowych (Dz.U.2018.416 z dnia 2018.02.26). Ustawa obejmuje zatem postępowania toczące się na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę.

Nowym rozwiązaniem, które wprowadza ustawa jest powołanie 11 wyspecjalizowanych sądów okręgowych, przed którymi toczyć się będzie postępowanie z wnioskami o przekazanie dziecka za granicę. Instancją odwoławczą ustanowiono Sąd Apelacyjny w Warszawie. W nowych sądach orzekać będzie 30 sędziów, specjalistów z zakresu transgranicznego prawa rodzinnego. Wydając postanowienia sądy będą miały obowiązek sporządzenia pisemnych uzasadnień z urzędu. Obowiązkiem Sądów Okręgowych będzie również rozpatrzenie sprawy w ciągu sześciu tygodni. Na krótki czas postępowania ma wpłynąć także obowiązek niezwłocznego sporządzania opinii przez biegłych.

Skutkiem wejścia w życie ustawy ma być ochrona polskiego dziecka.  Przejawia się to w szczególności poprzez wprowadzenie przez ustawę zakazu wydawania dziecka z terytorium Polski, aż do czasu uprawomocnienia się postanowienia sądu. Dotychczas dziecko mogło być wydane za granicę zaraz po wydaniu postępowania przez sąd I instancji.

Ustawa wprowadza również przymus adwokacko-radcowski. W związku z wprowadzonym przymusem, w postępowaniu w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. strony będą miały obowiązek wyznaczenia fachowego pełnomocnika tj. adwokata lub radcy prawnego, co pozwoli w jak najlepszy sposób zadbać o interesy stron.

Ponadto, ustawa wprowadza Skargę Kasacyjną wnoszoną do Sądu Najwyższego. Podmiotami uprawnionymi do wniesienia skargi będą: Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka.