30 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie 3 sędziów podjął następującą uchwałę:

​”Członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 § 1 k.s.h., powstałe po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, w tym również za koszty sądowe zasądzone w sprawie prowadzonej przeciwko syndykowi, jeżeli pozostają w związku ze stosunkiem prawnym istniejącym w chwili złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.”

Sprawa dotyczyła spółki, której pracownicy dochodzili odszkodowań za wypowiedzenie umów o pracę, które zostały zasądzone wyrokami sądu pracy. Postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko spółce zostało umorzone ze względu na jego bezskuteczność. Sąd I instancji wskazał, że egzekucja wierzytelności powodów wobec spółki okazała się bezskuteczna, a pozwani nie złożyli we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości, co uzasadnia odpowiedzialność pozwanych na podstawie art. 299 k.s.h.  Sąd Okręgowy w Warszawie, jako sąd II instancji powziął w tej sprawie wątpliwości i zadał Sądu Najwyższemu następujące pytanie:

„Czy odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której mowa w art. 299 § 1 k.s.h. rozciąga się na zobowiązania spółki powstałe po ogłoszeniu upadłości, w szczególności z tytułu kosztów procesu zasądzonych w sprawie przeciwko syndykowi, w sytuacji umorzenia postępowania upadłościowego z uwagi na brak środków na pokrycie kosztów tego postępowania (art. 361 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze)?​” W związku z zadanym pytaniem Sąd Najwyższy podjął uchwałę jak powyżej.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. w życie weszła nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), która wprowadziła zmiany w zakresie obowiązku uiszczenia podatku dochodowego w przypadku zbycia nieruchomości nabytej uprzednio w drodze spadkobrania.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. sprzedaż nieruchomości w okresie do 5 lat, licząc od końca roku, w którym doszło do nabycia lub wybudowania nieruchomości, wiązała się z obowiązkiem zapłaty PIT.

Począwszy od 1 stycznia 2019 r. 5-letni termin nie jest już liczony od dnia nabycia spadku. Spadkobierca, który zamierza sprzedać nieruchomość będzie ten termin liczył od końca roku, w którym nieruchomość została nabyta przez spadkodawcę. Wynika z tego, że jeżeli minęło 5 lat od końca roku, w którym doszło do nabycia nieruchomości przez spadkodawcę, spadkobierca będzie zwolniony z obowiązku zapłaty podatku.

Tytułem przykładu, jeśli A nabył nieruchomość 18 września 2016 roku, a zmarł 21 stycznia 2019 r., 5-letni termin biegnie od 31 grudnia 2016 r., a nie 21 stycznia 2019 r.

Dobrą wiadomością dla spadkobierców, którzy nabyli spadek przed 1 stycznia 2019 r., jest to, że będą miały w ich przypadku również zastosowanie nowe przepisy. Oznacza to, że jeżeli ktoś odziedziczył spadek w okresie do 31 grudnia 2018 r., a zamierza go zbyć po 1 stycznia 2019 r. będzie mógł liczyć 5-letni okres na nowych zasadach.

Dnia 1 stycznia 2019 r. weszły w życie zmiany w zakresie poboru podatku u źródła (ustawy o CIT i PIT). Nowe przepisy przewidują m.in. obowiązek poboru podatku przez płatnika już w momencie wypłaty należności na rzecz podatników, jeżeli suma należności wypłacana przez tego samego płatnika temu samemu podatnikowi w danym roku podatkowym przekracza 2 mln zł.

Jednakże Minister Finansów wydał rozporządzenie, zgodnie z którym przesuwa się w czasie rozpoczęcie obowiązywania niektórych przepisów nowelizacji.

Po pierwsze, odroczono do dnia 30 czerwca 2019 r. obowiązek poboru podatku u źródła już w momencie wypłaty należności dla płatności przekraczających 2 mln zł rocznie (między tymi samymi podmiotami). Warunkiem niepobrania podatku jest jednak spełnienie wymagań do: niepobrania podatku, zwolnienia z podatku lub zastosowania niższej stawki podatku, o których mowa w przepisach szczególnych lub umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. posiadanie przez płatnika certyfikatu rezydencji podatkowej podatnika).

Po drugie, w razie płatności transgranicznych skorzystanie z ww. odroczenia jest dodatkowo uzależnione od zawarcia przez Polskę z państwem siedziby podatnika umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, która przewiduje zasady opodatkowania dochodów z dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych. Pomiędzy tymi państwami musi również istnieć podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych.

Po trzecie, bezterminowo (a nie jak w powyższych przypadkach do 30 czerwca 2019 r.) wyłączono z obowiązku poboru podatku u źródła według nowych przepisów m.in. następujące należności:

• płatności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego,
• uzyskane przez nierezydentów odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i Bank Gospodarstwa Krajowego, oferowanych na rynkach zagranicznych,
• wypłaty na rzecz organizacji międzynarodowych, których Polska jest członkiem.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zaczął obowiązywać art. 833 § 2¹ kodeksu postępowania cywilnego, który przyznaje zleceniobiorcom ochronę przed egzekucją taką samą, jaką posiadają osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z ww. art. 833 § 2¹ KPC: przepisy art. 87 i art. 87¹ Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną.

Przytoczony przepis oznacza, że również do wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia zastosowanie znajdą ograniczenia dotyczące prowadzenia egzekucji polegające m.in. na ochronie kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Innymi słowy, w przypadku egzekucji, wynagrodzenie zleceniobiorcy będzie chronione odpowiednio do wysokości pensji minimalnej – po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.  Zasada ta nie dotyczy jednak egzekucji ze świadczeń alimentacyjnych.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 15 stycznia 2019 r.  w przypadku wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia wysokość kwoty, która podlega ochronie wynosi 1687,78 zł.

Ustawa z dn. 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym, wprowadza sporo nowych przepisów dla przedsiębiorców. Część znowelizowanych przepisów weszła już do porządku prawnego wraz z dniem 1 stycznia, natomiast część dopiero wejdzie od 1 marca 2019 r.

Istotną zmianą z punktu widzenia przedsiębiorców jest nowelizacja przepisu kodeksu cywilnego, który dotyczy zawarcia umowy przez osobę działającą jako organ osoby prawnej, bez odpowiedniego umocowania lub z przekroczeniem tego umocowania. Nowe brzmienie przepisu art. 39 KC uzależnia ważność umowy od jej potwierdzenia przez osobę prawną, w imieniu której, umowa została zawarta. Druga strona tejże wadliwie zawartej umowy, może wyznaczyć odpowiedni termin do potwierdzenia umowy.

Sygnalizowane zmiany w znacznym stopniu dotyczyć będą również przepisów kodeksu spółek handlowych. Zmianie ulegnie m.in art. 193 ksh, w który określa dzień dywidendy. Wspomniany przepis precyzuje, iż w sytuacji kiedy uchwała zgromadzenia wspólników nie określi ani dnia dywidendy ani terminu jej wypłaty, dniem dywidendy jest dzień podjęcia uchwały o podziale zysku, natomiast dywidendę należy wypłacić niezwłocznie po dniu dywidendy.

Prezes UODO ogłosił roczny plan kontroli sektorowych w 2019 r. Kontrolerzy będą weryfikować przetwarzanie danych w obszarze: telemarketingu, profilowania w sektorze bankowym, ubezpieczeniowym oraz systemie identyfikacji i monitoringu odpadów. Kontrola będzie prowadzona również w zakresie danych udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej. UODO planuje przeanalizować działalność takich podmiotów jak: Policja, Straż Graniczna oraz areszty śledcze, a także sprawdzić jak stosowane są środki techniczne i organizacyjne wdrożone w tych podmiotach.

W dalszym ciągu kontrola będzie obejmować podmioty prowadzące miejski monitoring wizyjny oraz placówki medyczne.

Szczegółowy plan kontroli zamieszczono na stronie UODO w zakładce Aktualności.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszły w życie dwie nowe ustawy dotyczące egzekucji komorniczej  – ustawa z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych oraz ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Powyższe akty prawne zastąpiły obwiązującą do dnia 31 grudnia 2018 r. ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.

Nowe regulacje wprowadzają szereg zmian, które nie napawają optymizmem Wierzycieli i mogą znacząco obniżyć skuteczność prowadzonych postępowań egzekucyjnych.

Szczególnie istotną zmianą dla Wierzycieli jest wprowadzone ograniczenie w swobodzie wyborze Komornika. Od 1 stycznia 2019 r. Wierzyciel będzie mógł złożyć wniosek egzekucyjny tylko do Komornika obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego, w którym znajduje się siedziba kancelarii komornika właściwego miejscowo.

Do innych ważnych zmian możemy zaliczyć również opłatę od niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego w wysokości 8 % dochodzonego roszczenia, formularz skargi na czynności komornika, formularz wniosku egzekucyjnego, czy też nagrywanie czynności komorniczych dokonywanych poza Kancelarią Komornika.

Nowe regulacje obligują Komorników do nagrywania dźwięku jak również i obrazu podczas prowadzonych czynności. W efekcie zarejestrowane materiały stanowić będą element akt sprawy.

Nadto znacznemu uproszczeniu uległ sposób zaskarżania czynności dokonanych przez Komornika.

Na Komornika nałożony został obowiązek doręczenia dłużnikowi skargi na czynności Komornika przy pierwszej czynności procesowej. Skorzystanie z urzędowego formularza nie jest obowiązkiem dłużnika, jednakże pozwoli wyeliminować uniknięcie błędów formalnych, co w konsekwencji wpłynie na szybkość postępowania egzekucyjnego.

Kolejnym ułatwieniem będą również urzędowe formularze wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, z których będzie mógł skorzystać Wierzyciel.

Podobnie jak  w przypadku skargi na czynności Komornika  urzędowy formularz wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie będzie obowiązkiem, a jedynie uprawnieniem przysługującym Wierzycielowi.

Istotnym jest również zmiana opłat egzekucyjnych. Uproszczeniu uległa zmiana opłat egzekucyjnych poprzez wprowadzenie jednolitej 10 % stawki. Nadto obowiązywać będą również dwie niższe stawki w wysokości 5 % i 3 % zależne od sposobu oraz terminu spłaty zadłużenia. W przypadku gdy dłużnik spłaci swoje zadłużenie w ciągu 30 dni o zawiadomienia go o wszczęciu postępowania egzekucyjnego stawka opłaty egzekucyjnej zostanie obniżona do 3 %.

Stosownie do nowelizacji przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, która weszła w życie od 15 marca 2018 r., nie jest już możliwe składanie sprawozdań finansowych spółek w formie dokumentowej. Ministerstwo udostępniło wówczas platformę informatyczną, za pomocą której należy bezpłatnie przekazywać sprawozdania bezpośrednio do repozytorium dokumentów finansowych (RDF). Zgłoszenie mogą złożyć osoby posiadające numer PESEL, które są ujawnione w rejestrze jako osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu, a więc przede wszystkim członkowie zarządu, prokurenci, syndycy i likwidatorzy. Przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wymagają, aby zgłoszenie opatrzone było podpisem kwalifikowanym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. W przypadku jeśli wymogi te nie są spełnione, co ma często miejsce wtedy, gdy członkami zarządu są cudzoziemcy, pełnomocnik może złożyć sprawozdanie poprzez system S24 wraz z wnioskiem o wpis odpowiednich wzmianek (KRS-Z30), co jednak wiąże się z koniecznością poniesienia kosztu w wysokości 140 zł, bowiem sprawozdanie takie musi zostać przyjęte przez referendarza, a nie trafia ono bezpośrednio na platformę. Sytuacja ta ma ulec zmianie od 1 kwietnia 2019 r., gdyż wchodzi wtedy w życie kolejna nowelizacja ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Na gruncie nowelizacji wprowadzone zostają przepisy art. 19e ust. 3a i 3b ustawy, które umożliwią złożenie sprawozdań finansowych również pełnomocnikom, czyli radcom prawnym i adwokatom, a także prawnikom zagranicznym. Uprawnionymi będą ci pełnomocnicy, których dane Naczelna Rada Adwokacka lub Krajowa Rada Radców Prawnych udostępni sądom i Ministrowi Sprawiedliwości. Do złożone sprawozdania będzie należało dołączyć dokument, z którego wynikać będzie umocowanie radcy prawnego lub adwokata do zgłoszenia raportów, a także jego numer PESEL. Nowelizacja ułatwi składanie sprawozdań finansowych, ponieważ w obecnym stanie prawnym sądy rejestrowe zwracały wnioski twierdząc, że pełnomocnik nie jest do tego uprawniony. Podkreślić należ również, że wciąż możliwe będzie złożenie sprawozdania finansowego poprzez system S24, gdy nie uda się tego zrobić bezpośrednio w trybie zgłoszenia do RDF.

W ramach nowelizacji zostały uregulowane kwestie związane z cenami transferowymi. Podniesiono progi, wydłużono termin na jej sporządzenie, wprowadzono nowe definicje, a także ustalono wysokość kary za niezłożenie informacji Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej.

1. Wprowadzona została definicja transakcji kontrolowanej, która ma zastąpić obecnie używane w regulacjach dotyczących cen transferowych pojęcia: „transakcje oraz inne zdarzenia jednego rodzaju”. Zgodnie z nową definicją, transakcja kontrolowana oznacza identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań. Nowe pojęcie transakcji kontrolowanej obejmuje wszelkie działania gospodarcze, a zatem działania o charakterze handlowym, kapitałowym, finansowym i usługowym.
2. Zmienione zostały progi dokumentacyjne, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Nowe przepisy przewidują, że lokalna dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku podatkowym progi dokumentacyjne. Zgodnie z nowymi przepisami wynoszą one 10 mln zł dla transakcji towarowej i finansowej oraz 2 mln zł dla transakcji usługowej lub innej transakcji, gdzie indziej niesklasyfikowanej.
3. Nowelizacja zmienia regulacje w zakresie sporządzania grupowej dokumentacji cen transferowych – tzw. master file. Obowiązek taki istnieje wtedy, gdy skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 mln zł lub jej równowartość w walutach obcych. Co ważne, nowe przepisy wprowadzą możliwość realizacji obowiązku posiadania grupowej dokumentacji cen transferowych poprzez wykorzystanie w tym celu bezpośrednio dokumentacji sporządzonej przez inny podmiot z grupy, w tym również w języku angielskim.
4. Nowe przepisy wydłużają terminy na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz złożenie informacji o cenach transferowych. Terminy zostaną wydłużone do 9 miesięcy, licząc po zakończeniu roku podatkowego. Z kolei termin na sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych będzie jeszcze dłuższy i wyniesie 12 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Ponadto podatnicy zobowiązani są do złożenia informacji o cenach transferowych (TP-R). Informacja będzie miała formę elektroniczną, co ma za zadanie ułatwić podatnikom jej składanie oraz umożliwić efektywną analizę złożonych informacji przez właściwy organ.
5. Nowelizacji określa metody, którymi posługiwać się mogą organy podatkowe i podatnicy na potrzeby weryfikacji ceny transferowej. Takich metod jest pięć: metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej, metoda ceny odprzedaży, metoda koszt plus, metoda marży transakcyjnej netto oraz metoda podziału zysku. Nowe przepisy pozwalają na zastosowanie także innych niż wymienione w ustawie metod, w tym technik wyceny, do określania przychodów lub kosztów uzyskania przychodów podatnika z transakcji kontrolowanych.
6. Zmiany w przepisach podatkowych związane z cenami transferowymi wprowadziły zmiany także w przepisach karnych skarbowych (Kodeksu Karnego Skarbowego). Pojawił się w nim nowy przepis przewidujący karę grzywny w przypadku, gdy wbrew obowiązkowi nie zostanie złożona informacja o cenach transferowych lub gdy informacja zostanie złożona po terminie czy złożona informacja będzie nieprawdziwa. Kara może być orzeczona do wysokości 720 stawek dziennych. Stawka dzienna może wynosić od 75 zł do 30 tys. zł, co oznacza, że grzywna w wysokości 720 stawek będzie wynosiła nawet do 21,6 mln zł.

Początkiem miesiąca Urząd Ochrony Danych Osobowych, na swojej stronie WWW, opublikował 10 wskazówek dla administratorów danych osobowych. Impulsem do ich przygotowania, stała się analiza pytań i skarg kierowanych do UODO, w trakcie pierwszego półrocza stosowania RODO. Oto kilka z nich:

1. Podstawą prawną do zbierania i przetwarzania danych osobowych, nie zawsze jest zgoda osoby, której dane dotyczą. Należy pamiętać o ustaleniu właściwej podstawy prawnej przetwarzania. Zgoda nie jest potrzebna, jeżeli konieczność przetwarzania danych wynika np. z przepisów prawa lub gdy, jest to niezbędne do wykonania umowy. Pozyskiwanie zgód, tam gdzie nie jest to uzasadnione, może wprowadzać, osoby których dane dotyczą, w błąd – zauważył UODO.
2. Jeżeli jest to konieczne i zgoda na przetwarzanie danych osobowych jest pozyskiwana, należy pamiętać, aby osoba wyrażająca zgodę, mogła w każdej chwili, swobodnie ją wycofać, bez ponoszenia negatywnych konsekwencji. Należy przygotować prosty mechanizm umożliwiający, swobodne i łatwe, wycofanie wyrażonej zgody.
3. Należy pamiętać o konieczności spełnienia obowiązku informacyjnego, zawsze gdy, pozyskiwane są dane osobowe. Osoby, których dane osobowe są przetwarzane, powinny uzyskać kompleksową informację np. o przysługujących prawach, możliwości wycofania zgody, o danych kontaktowych administratora oraz inspektora ochrony danych – jeżeli został wyznaczony.
4. RODO wprowadziło zasadę przejrzystości, w myśl której, administrator, na każdym etapie komunikowania się z osobami, których dane przetwarza, powinien korzystać z prostych, zwięzłych, możliwie zrozumiałych komunikatów. Ponadto, informacje powinny być przekazywane w łatwo dostępnej formie. UODO  wskazał również na możliwość warstwowego informowania osób, których dane dotyczą o zasadach przetwarzania danych. Oznacza to, że administrator może podać kilka podstawowych informacji, a następnie wskazać, gdzie można znaleźć pozostałe informacje.

Pełną listę wskazówek UODO wraz z wyjaśnieniami można znaleźć na stronie WWW Urzędu Ochrony Danych Osobowych w zakładce Aktualności.