W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów poinformowało opinię publiczną o planowanych zmianach w zakresie leasingu samochodów osobowych. Na dzień dzisiejszy brak projektu ustawy zmieniającej, jednak jeśli zapowiadane zmiany wejdą w życie, leasing samochodów osobowych straci na atrakcyjności zarówno względem zakupu, jak i długoterminowego wynajmu.

Pierwsza ze zmian polegać ma na tym, że raty leasingowe będą kosztem uzyskania przychodu tylko do łącznej wysokości 150 tys. zł (czyli takiej samej, jak nowy limit amortyzacyjny przewidziany dla nabywców samochodów osobowych).

Druga zmiana ma polegać na tym, iż wszelkie koszty nabycia i używania samochodu osobowego (nie tylko leasingowanego) będą odliczane od przychodu podatkowego tylko w połowie, jeżeli auto będzie wykorzystywane do celów mieszanych, czyli firmowych i prywatnych. Chodzi tu m.in. o koszty takie jak: amortyzacja, raty leasingu, paliwo, ubezpieczenie, przeglądy, naprawy i inne wydatki eksploatacyjne. Ta propozycja sprawi, że zasady w podatku dochodowym będą takie same jak w VAT, czyli, jeżeli auto będzie wykorzystywane do celów mieszanych, to podatnik odejmie tylko połowę poniesionych wydatków i połowę VAT. Z kolei, jeśli zadeklaruje, że używa samochodu wyłącznie do celów służbowych i będzie w tym celu prowadził odpowiednią ewidencję (najprawdopodobniej tę samą, co dla celów VAT), to odliczy 100 proc. kosztów i podatku od towarów i usług.

Inne planowane zmiany zakładają podwyższenie limitu odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu z obecnych 20 tys. euro do 150 tys. zł oraz objęcie nim leasingu operacyjnego (obecnie bez limitu).

Jednocześnie służby prasowe Ministerstwa Finansów poinformowały, że przy okazji zmiany zasad zamierzają wprowadzić przepisy przejściowe, które umożliwią podatnikom obecnie korzystającym z leasingu, a także tym, którzy zdążą podpisać umowę przed nowelizacją, kontynuować zaliczanie kosztów związanych z leasingiem na „starych” zasadach, tj. m.in. bez limitu kosztów.

Sąd Najwyższy podzielił opinię Rzecznika finansowego i zdecydował, iż roszczenia z tytułu umowy ubezpieczenia na życie połączone z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (tzw. polisolokata) o wypłatę z tytułu wartości nie stanowi kosztów udzielonej przez Ubezpieczyciela ochrony prawnej i przedawnia się po upływie 10 lat (a od tego roku 6 lat, z uwagi na zmianę przepisów dotyczących terminów przedawnienia).

Zdaniem Sądu Najwyższego w polisach z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jest więcej elementów inwestycyjnych niż ubezpieczeniowych, a co za tym idzie termin przedawnienia wynosi lat 10.

W związku z powyższym  posiadacze polisolokat mają 10 lat na ubieganie się o zwrot wartości wykupu, co obecnie jest częstym przedmiotem sporów sądowych między ubezpieczonymi, którzy zainwestowali środki finansowe w produkty finansowe przynoszące straty, a towarzystwami ubezpieczeniowymi.

W dniu 8 sierpnia 2018r. Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Wprowadzane zmiany stanowić mają implementację dyrektywy z 2016r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem.

Przepisy te mają na celu wzmocnienie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. Do tej pory np. były pracownik zobowiązany był do nieujawniania i wykorzystywania tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy przez 3 lata po ustaniu stosunku pracy. Teraz nie będzie żadnych ograniczeń czasowych dla tej ochrony. Rozszerzony też został katalog sankcji. Nowelizacja przewiduje m.in. możliwość nałożenia na nieuczciwe podmioty obowiązku ogłaszania w mediach skazujących ich wyroków.

Zmiany wejdą w życie po upływie siedmiu dni od ogłoszenia.

Zgodnie z art.  385¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Przepis nie wskazuje według jakiego stanu dokonuje się oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone. Z opisywanym zagadnieniem prawnym do Sądu Najwyższego zwrócił się Rzecznik Finansowy, zadając pytanie:

„Czy na podstawie art. 385 ¹ i 385 ² ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny badanie, w kontroli incydentalnej, przesłanek zgodności z dobrymi obyczajami i rażącego naruszenia interesów konsumenta – a więc nieuczciwego (abuzywnego) charakteru postanowienia (warunku) umowy – dokonywane jest według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej normatywną treść, uwzględniając okoliczności jej zawarcia oraz z odniesieniem, w momencie jej zawarcia do innych warunków tej umowy lub innej umowy, od której ta jest zależna, czy też ocena ta dokonywana jest z uwzględnieniem sposobu stosowania (wykonywania) badanego postanowienia i umowy w praktyce w okresie od daty jej zawarcia do chwili wyrokowania?”

W uchwale 7 sędziów z dnia 20 czerwca 2018r. Sąd Najwyższy wskazał, że oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone na gruncie art. 385 ¹ § 1 k.c., należy dokonywać według stanu z chwili zawarcia umowy.

Senat bez poprawek przyjął ustawę o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów. Ustawa ta zakłada, iż od 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi i wielolokalowymi zostanie przekształcone w prawo współwłasności gruntu na rzecz właścicieli domów i lokali położonych na takich gruntach.

Powyższa Ustawa oczekuje na podpis prezydenta.

Zgodnie z przyjętymi przez parlament rozwiązaniami użytkowanie wieczyste działek zabudowanych budynkami mieszkalnymi zarówno jednorodzinnymi jak i wielorodzinnymi zostanie przekształcone we własność lub współwłasność. Nadto likwidacji ulegnie również możliwość ustanawiania nowego prawa użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe.

Po nowelizacji organy pobierające jak dotąd opłatę za użytkowanie wieczyste będą wydawać zaświadczenia potwierdzające uwłaszczenie (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta).

Zaświadczenia z urzędu będą wydawane w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia lub na wniosek właściciela w ciągu 4 miesięcy od dnia otrzymania takiego wniosku. Natomiast Sądy po otrzymaniu dokumentów dokonają stosownych wpisów w księgach wieczystych.

Co istotne, w celu przekształcenia koniecznym będzie uiszczenie opłaty przekształceniowej w wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, która obowiązywała w dniu przekształcenia. Opłatę przekształceniową należy uiszczać do dnia 31 marca każdego roku przez 20 lat.

Jednakże ustawodawca przewidział również bonifikatę, wedle której dotychczasowi właściciele gruntów będą uprawnieni do udzielania bonifikat za opłacenie należności „z góry”. W odniesieniu do gruntów należących do Skarbu Państwa, dla tych którzy zobowiążą się do uiszczenia całej sumy jednorazowo w pierwszym roku, bonifikata wyniesie, aż 60%, a w każdym kolejnym roku będzie obniżana o 10 %.

Natomiast samorządy decyzje o wysokości bonifikaty będą podejmowały we własnym zakresie.

W dniu 9 lipca 2018 r. weszła w życie nowelizacja m.in. przepisów Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzona ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r.

Do art. 187 k.p.c. dodano nowy obligatoryjny element pozwu. Mianowicie od tej daty w pozwie o zapłatę koniecznym będzie wskazanie dodatkowej informacji, tj. oznaczenia daty wymagalności roszczenia dochodzonego pozwem.

Brak powyższej informacji w pozwie skutkować będzie wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych pisma procesowego (pod rygorem jego zwrotu), co w efekcie spowoduje opóźnienie rozpoznania żądania.

Zmiana dotyczy zarówno pozwów wnoszonych na urzędowym formularzu, jak i w zwykłej formie pisemnej, przeciwko konsumentom oraz osobom prawnym.

W dniu 4 czerwca 2018 r. weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy o kierujących pojazdami. Zgodnie z nowymi przepisami zmianie uległy zasady redukcji punktów karnych, a na młodych kierowców nałożone zostały dodatkowe obostrzenia.

Kierowca, który w ciągu roku przekroczy liczbę 24 punktów karnych lub popełnił co najmniej 2 wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji stwierdzonych w tym okresie mandatami karnymi lub prawomocnymi wyrokami sądów, zostanie skierowany na kurs reedukacyjny w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez starostę. Kurs reedukacyjny organizowany jest w dni powszednie i trwa 4 dni. Łączny czas kursu to 28 godzin, z tym zaznaczeniem, że godzina zajęć kursu równa się 45 minutom. Koszt kursu reedukacyjnego wynosi 500 zł.

Kierowca jest obowiązany do odbycia kursu reedukacyjnego w terminie miesiąca od otrzymania decyzji administracyjnej starosty o skierowaniu na kurs.  Ponowne przekroczenie liczby 24 punktów karnych w okresie 5 lat od dnia skierowania na kurs reedukacyjny skutkować będzie wydaniem przez starostę decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowana pojazdami. W takim przypadku osoba, której taka decyzja dotyczy, aby móc legalnie poruszać się po drogach, obowiązania będzie do ponownego zdania egzaminu państwowego wymaganego do uzyskania prawa jazdy.

Z kolei kierowcy, którzy uzyskali prawo jazdy „kategorii B” po 3 czerwca 2018 r. są objęci dwuletnim okresem próbnym, liczonym od dnia odbioru dokumentu. W tym okresie zobowiązani zostali m.in. do odbycia między 4 a 8 miesiącem, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy:

1. kursu dokształcającego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego,
2. praktycznego szkolenia w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym;
3. przedstawienia staroście zaświadczenia o ukończeniu szkolenia i kursu, o których mowa w pkt 1, przed upływem 8 miesiąca, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy;
4. kierowania wyłącznie pojazdem samochodowym oznakowanym z tyłu i z przodu okrągłą nalepką barwy białej z zielonym symbolem liścia klonowego – przez pierwsze 8 miesięcy tego okresu.

Ponadto w okresie próbnym, przed upływem 8 miesiąca, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy, kierowcy nie wolno:

1. przekraczać prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej;
2. kierować pojazdem nieoznakowanym w sposób, o którym mowa w ust. 2 pkt 3;
3. podejmować pracy zarobkowej w charakterze kierowcy pojazdu określonego w prawie jazdy kategorii B;
4. osobiście wykonywać działalności gospodarczej polegającej na kierowaniu pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B.

Co istotne, powyższe zasady dotyczące 2 letniego okresu próbnego, obowiązują również kierowców, którzy przekroczyli po raz kolejny liczbę 24 punktów karnych w okresie 5 lat od dnia skierowania na kurs reedukacyjny.

W związku z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej podatnikom przysługuje ulga polegająca na odliczaniu od podstawy opodatkowania części kosztów uzyskania przychodów poniesionych na ten rodzaj działalności – tzw. „kosztów kwalifikowanych”, niezależnie od tego, że wydatki te już wpłynęły na podstawę opodatkowania (obniżyły ją) jako koszty uzyskania przychodów.

Z początkiem 2018 r. korzystanie z tej ulgi stało się jeszcze bardziej atrakcyjne, w wyniku zmian wprowadzonych ustawą z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (zmiana m.in. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 18d – 18e). Znowelizowane przepisy wprowadzają nowe kategorie kosztów kwalifikowanych oraz podnoszą maksymalną wysokość kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu.

Mechanizm ulgi polega na tym, że podstawa opodatkowania jest pomniejszana o koszty, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a dotyczyły w szczególności (koszty kwalifikowane):

1) wynagrodzeń pracowników w części związanej z działalnością badawczo-rozwojową oraz związanych z nimi składek na ubezpieczenia społeczne,

2) wynagrodzeń z tytułu umów  zlecenia lub o dzieło w części związanej z działalnością badawczo-rozwojową,

3) nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

3) nabycia niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej (w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych);

4) ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, a także nabycia od takiej jednostki wyników prowadzonych przez nią badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej,

5) odpłatnego korzystania z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy CIT,

6) określonych kosztów uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.

Podatnicy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego w rozumieniu ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej mają prawo uznać za koszty kwalifikowane, także:

1) odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w tym odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywane w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej (z wyłączeniem samochodów osobowych)

2) koszty, o których mowa wyżej w pkt 4 (dot. ekspertyz, opinii etc.) ponoszone na rzecz podmiotów innych niż jednostki naukowe.

Dla podatników posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, kwota podlegająca odliczeniu nie może przekroczyć 100% lub 150% kosztów kwalifikowanych. Wysokość ta zależy od rodzaju kosztu i statusu podatnika (mikro, mały, średni lub pozostały przedsiębiorca).

Mając na uwadze wynikające z ustawy prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania poniesionych kosztów uzyskania przychodów oraz dodatkowe odliczenie z tytułu ulgi B+R, w przypadku podatników posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, możliwe będzie odliczenie realnie aż 250% poniesionych kosztów.  Jest to zatem dodatkowe pomniejszenie podstawy opodatkowania z tego samego tytułu, z którego dany koszt został już zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

W dniu 09 lipca br. wejdzie w życie nowelizacja przepisów Kodeksu cywilnego dotycząca instytucji przedawnienia roszczeń.

Najważniejsza zmiana to skrócenie 10-letniego terminu przedawnienia roszczeń (ogólnego oraz roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu) do 6 lat. Roszczenia o świadczenia okresowe oraz roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w dalszym ciągu przedawniać się będą z upływem trzech lat.

Co jednak istotne – w przypadku wszystkich terminów przedawnienia, koniec terminu przedawnienia przypadać będzie na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Przedawnienie roszczeń wobec konsumentów będzie brane pod uwagę przez sąd z urzędu (bez konieczności podniesienia zarzutu przedawnienia), aczkolwiek z możliwością jego nieuwzględnienia w wyjątkowych przypadkach.

Zgodnie z przepisami przejściowymi, znowelizowane przepisy znajdować będą zastosowanie również do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w zmian i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych (z wyłączeniem roszczeń przysługujących konsumentom). W takim przypadku, jeżeli według znowelizowanych przepisów termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpocznie się niejako na nowo – z momentem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Niemniej jednak, jeżeli w świetle przepisów dotychczasowych przedawnienie nastąpiłoby wcześniej niż zgodnie z powyższymi zasadami, zastosowanie znajdować będzie poprzedni termin przedawnienia.

Dnia 1 stycznia 2018 r. wszedł w życie przepis art. 24b ustawy o CIT oraz art. 30g ustawy o PIT, które wprowadziły nowy podatek od nieruchomości komercyjnych.  Wprowadził on minimalny podatek dochodowy od posiadanych nieruchomości o wartości początkowej przewyższającej 10 mln PLN.

Dnia 1 stycznia 2019 r. wejdą w życie zmodyfikowane zasady ww. podatku.

Najistotniejszą zmianą jest zmiana zasad ustalania przedmiotu i podstawy opodatkowania. Przede wszystkim zmieni się sposób stosowania progu 10 mln zł, do którego podatek nie ma zastosowania. Nastąpi odejście od stosowania tego progu w odniesieniu do danego budynku. Podstawę opodatkowania stanowić będzie suma  wartości początkowych wszystkich posiadanych budynków podlegających opodatkowaniu, pomniejszona o kwotę 10 000 000 zł. Podatek nie wystąpi zatem, gdy łączna wartość posiadanych nieruchomości nie przekroczy 10 mln zł. 

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze środka trwałego podlegać mają tylko te budynki (ich części), które są:

• własnością lub współwłasnością podatnika;
• oddane w całości lub w części do odpłatnego używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze;
• na terytorium RP.

Budynki niewynajęte (lub ich części) nie będą podlegać opodatkowaniu.

A więc opodatkowaniu mają podlegać już nie tylko budynki komercyjne, w postaci galerii handlowych, budynków biurowych czy sklepów, ale każdy środek trwały będący budynkiem (znajdujący się na terytorium RP), który zostanie oddany do używania (w całości bądź części) na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy innej o podobnym charakterze.

Podstawę opodatkowania  stanowić będzie ustalona na pierwszy dzień każdego miesiąca wartość początkowa podlegającego opodatkowaniu środka trwałego wynikająca z prowadzonej ewidencji, a w miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji – wartość początkowa ustalona na dzień wprowadzenia środka trwałego do ewidencji.

W przypadku gdy budynek został oddany do używania w części, przychód ustala się proporcjonalnie do udziału powierzchni użytkowej oddanej do używania w całkowitej powierzchni użytkowej tego budynku.

Przychodu z tytułu tej daniny nie będzie się ustalać w przypadku, gdy łączny udział oddanej do używania (na podstawie umowy najmu czy dzierżawy) powierzchni użytkowej budynku nie przekracza 5% powierzchni użytkowej takiego budynku.

Podatek dochodowy od przychodu ze środka trwałego będącego budynkiem wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. 

Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać podatek od przychodów z budynków i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek.

W celu zachowania neutralności wprowadzonego podatku, podlega on odliczeniu od kwoty podatku obliczonego na zasadach ogólnych. Stosowne odliczenie jest dokonywane od zaliczek na podatek dochodowy obliczany według zasad ogólnych. W przypadku gdy podatnicy wpłacają zaliczki kwartalne, odliczeniu podlega podatek od przychodów z budynków zapłacony za miesiące przypadające na dany kwartał.

Podatnicy mogą nie wpłacać podatku od przychodów z budynków, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na podatek CIT za dany miesiąc.

Powyższe przepisy stosuje się również w przypadku, gdy podatnik bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych przeniesie w całości albo w części własność albo współwłasność budynku albo odda do używania budynek na podstawie umowy leasingu w rozumieniu art. 17f, w celu uniknięcia podatku od przychodów z budynków. W takim przypadku u podmiotu, na który została przeniesiona własność albo współwłasność budynku albo jego części, albo podmiotu, który przyjął do używania budynek na podstawie tej umowy, nie ustala się przychodu w zakresie dotyczącym tego budynku albo jego części.