24 lipca Prezydent podpisał ustawę obszernie zmieniającą postępowanie cywilne. Zamiany przyjęte w Ustawie z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w ocenie Ustawodawcy mają skutkować skróceniem czasu trwania postępowań przed sądami cywilnymi oraz usprawnieniem przebiegu postępowania.
Do najważniejszych zmian, jakie wprowadza nowelizacja zaliczyć można:
– Wprowadzenie nowych regulacji dotyczących właściwości Sądu m.in. możliwość wytoczenia roszczenia przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda w sprawach o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu oraz o roszczenie przeciwko bankowi wynikającemu z czynności bankowej. Ponadto dookreślono, co należy rozumieć przez miejsce wykonania umowy, będzie to miejsce spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy danego rodzaju;
– Wprowadzenie nowych regulacji określających zasady doręczania korespondencji sądowej. Zgodnie z przyjętym zmianami, w sytuacji, kiedy pozwany nie odebrał pozwu, sąd przesyła powodowi pismo dla pozwanego z zobowiązaniem, doręczenia tego pisma za pośrednictwem komornika. Po bezskutecznym upływie terminu dwóch miesięcy od przekazania powodowi pisma sąd może zawiesić postępowanie;
– Wprowadzenie postępowania przygotowawczego określonego w odrębnym rozdziale pt. „Organizacja postępowania”. Zawarto tutaj m.in. zasady i sposoby gromadzenia materiału dowodowego. Celem wprowadzenia tej zmiany jest umożliwienie rozwiązania sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, szczególnie rozpraw. W czasie trwania postępowania przygotowawczego, zgodnie z wprowadzonymi zmianami, sędzia będzie miał za zadanie wyjaśnić stanowiska stron, zaznajomić strony ze swoim wstępnym zdaniem na temat sprawy m.in. w zakresie ewentualnego wyniku postępowania. Sąd będzie nakłaniał strony do polubownego rozwiązania sporu, a gdy to się nie powiedzie, ustalony zostanie wstępny przebieg procesu w postaci planu rozprawy;
– Wprowadzenie zmian w zakresie postępowania odwoławczego. Ustawa wprowadza m.in. warunek złożenia wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem od wniesienia środka zaskarżenia. Wprowadzono opłatę od takiego wniosku w wysokości 100 zł, zastrzegając jednak, że w razie uwzględnienia środka uiszczona opłata będzie podlegała zaliczeniu na poczet opłat należnych;
– Przywrócono postępowanie odrębne w sprawach gospodarczych. Chcąc zapewnić możliwie szybkie zakończenie spraw gospodarczych, które trafiają do sądu, ustawa nakłada na strony pewne ograniczenia. Jednak w przypadku, gdy stroną jest osoba fizyczna, lub osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, sprawa będzie rozpoznana z pominięciem przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych. Do głównych założeń przywróconego postępowania gospodarczego należą: skrócenie terminów, obowiązek powołania wszystkich twierdzeń i dowodów w pozwie i w odpowiedzi na pozew, możliwość dopuszczenia zeznań ze świadków dopiero po wyczerpaniu innych środków dowodowych, wprowadzenie instytucji umowy dowodowej.
Przewidziane ustawą zmiany wejdą w życie 7 listopada, jednak części przepisów określono 14 dniowe vacatio legis, dla niektórych zmian przewidziano dłuższy okres wejścia w życie tj. 6 i 12 miesięczny.
