W przedmiotowej sprawie podatnicy zwrócili się do organu z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Szczegółowo opisali zdarzenie gospodarcze, jego motywy i oczekiwali na zajęcie stanowiska przez organ.
Jednakże ten nie wypowiedział się merytorycznie na temat ww. wniosków. Zamiast tego wydał postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Swoją decyzję uzasadnił faktem, iż czynności prawne podejmowane przez podatników w przedstawionych stanach faktycznych wniosków mają sztuczny charakter, a ich celem może być uzyskanie korzyści podatkowych.
Podatnicy złożyli zażalenia, ale organ utrzymał w mocy swoje postanowienia. Kolejnym krokiem było złożenie skarg do WSA. Jednakże WSA w Gdańsku (I SA/Gd 677/17, I SA/Gd 676/17) podzielił pogląd organu podatkowego w całości i uznał, że prawidłowo odmówił on wszczęcia postępowania.
Na skutek skargi kasacyjnej sprawa znalazła się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Co prawda NSA dnia 21 marca 2018 r. (II FSK 3820/17, II FSK 3819/17) uchylił wyroki WSA oraz decyzje i postanowienia organów, jednakże miało to miejsce wyłącznie z przyczyn proceduralnych. NSA stwierdził, iż w sytuacji, gdy organy mają przypuszczenie o możliwości zastosowania art. 119a ordynacji podatkowej (klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania) w badanym wniosku o interpretację, to powinny wydać postanowienie o odmowie wydania interpretacji indywidualnej, a nie postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.
Jeżeli chodzi o merytoryczne twierdzenia Sądu, to wskazał on, że zasadnym jest odmówienie wydania interpretacji indywidualnej, gdy:
- we wniosku są zawarte bezpośrednio przepisy klauzulowe lub same elementy stanowiące o obejściu prawa podatkowego, oraz
- organy mają przypuszczenia dotyczące możliwości zastosowania art. 119a o.p.
W związku z powyższym, jeśli fiskus uważa, że w grę wchodzą przepisy klauzulowe, to podatnik nie ma szans na otrzymanie interpretacji.
