Do końca 2021 r. osoby fizyczne będące prokurentami, którzy otrzymywali wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały wspólników spółki (stosunek powołania) – nie podlegały obowiązkowej składce ZUS ani zdrowotnej. Nowelizacja ustawy zdrowotnej wprowadzona przez tzw. Polski Ład sprawiła, że ww. wynagrodzenia otrzymywane przez te osoby od dnia 1 stycznia 2022 r. zasadniczo podlegają składce zdrowotnej.
Powyższe oznacza, że od 1 stycznia 2022 r. prokurenci są zobowiązani do odprowadzania składki zdrowotnej, jeżeli pełnią swą funkcję na podstawie:
– umowy o pracę,
– umowy cywilnoprawnej,
– uchwały wspólników (powołanie) – tutaj jednak wyłącznie wtedy, gdy otrzymują z tego tytułu wynagrodzenie.
Jedynym wyjątkiem, zgodnie z którym od 1 stycznia 2022 r. za prokurenta nie odprowadza się składki na ubezpieczenie zdrowotne – jest przypadek pełnienia tej funkcji na podstawie bezumownego powierzenia funkcji (jako szczególnej formy pełnomocnictwa – a nie uchwały wspólników). Taka podstawa nie będzie stanowić tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego. Potwierdza to również treść pisma z dnia 13 kwietnia 2015 r. Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych sygn. WPI/200000/43/414/2015: „(…) powołanie bezumowne powierzenie pełnienia funkcji prokurenta nie stanowi samoistnego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczenia. Nie zaistnieje zatem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia, które będzie otrzymywał prokurent zapełnienie swojej funkcji. Prokura bowiem sama w sobie stanowi szczególny rodzaj pełnomocnictwa i nie rodzi obowiązków przewidzianych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.”
Stanowisko to zostało wydane ponad 6 lat temu, natomiast podstawa – tj. bezumowne powierzenie funkcji – nadal nie zobowiązuje do ubezpieczenia. W świetle zmian w zakresie „Polskiego Ładu”, aby skorzystać z tej możliwości, należałoby unikać wszelkich umów z prokurentem oraz sformułowania „akt powołania”. Biorąc jednak pod uwagę krótki okres funkcjonowania nowych przepisów i brak wypracowanej na tym gruncie praktyki organów kontrolnych, przed zastosowaniem takiego rozwiązania, dla pewności zalecamy wystąpienie o własną interpretację do ZUS.
