Przygotowany projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa zasady wprowadzenia w Polsce tzw. „systemu kaucyjnego”. Celem regulacji jest ograniczenie w korzystaniu z butelek jednorazowego użytku podchodzących z tworzyw sztucznych oraz walka z plagą zaśmiecania.
System kaucyjny ma polegać na tym, że przy sprzedaży napojów w opakowaniach jednorazowego albo wielokrotnego użytku pobierana jest kaucja, która jest zwracana konsumentom w momencie zwrotu opakowań lub odpadów opakowaniowych. Zgodnie z założeniami ustawy, proponowany system kaucyjny ma objąć puszki aluminiowe do 1 litra, butelki szklane do 1,5 litra (jednorazowe i wielokrotnego użytku) oraz butelki z tworzywa sztucznego do 3 litrów.
Puszki i butelki, będzie można bez paragonu zwracać do sklepów. Zaproponowane przepisy zobowiązują każdy sklep o powierzchni handlowej powyżej 100 m2 do odbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań objętych systemem kaucyjnym oraz do zwrotu kaucji. Mniejsze jednostki handlowe będą mogły odbierać te opakowania i odpady opakowaniowe oraz zwracać kaucję na zasadzie dobrowolności. Wszystkie jednostki handlowe będą natomiast zobowiązane do pobierania kaucji.
Ustawa określi maksymalną stawkę kaucji, natomiast stawki dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym będą określone w rozporządzeniu.
Zgodnie z projektem ustawy system kaucyjny będzie mógł zostać uruchomiony po uzyskaniu zezwolenia na jego funkcjonowanie wydanego przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze decyzji. Przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym będą obowiązani do uzyskania w ramach systemu kaucyjnego określonych poziomów selektywnego zbierania opakowań lub odpadów opakowaniowych. Butelki po napojach objętych systemem kaucyjnym, które zostaną zebrane poza tym systemem, nie będą wliczane do uzyskiwanych poziomów selektywnego zbierania. Nieuzyskanie wymaganych poziomów wiązać się będzie z koniecznością uiszczenia przez wprowadzających opłaty produktowej.
Jednakże wskazać należy, iż planowana ustawa przyczyni się do wzrostu cen napojów co jednak ma być częściowo rekompensowane poprzez zwrot kwoty za oddane opakowanie. Wprowadzenie systemu kaucyjnego planowane jest na początek 2023 r. System ten ma być jednak wdrażany stopniowo.
