Osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej nie podlega ochronie, o której mowa w art. 218 § 1a k.k. Z tym zastrzeżeniem, że Sąd ma obowiązek zbadać czy dana umowa cywilnoprawna, nie jest pozorna i czy osoba zatrudniona na jej podstawie w rzeczywistości nie pozostaje w stosunku pracy.
Zgodnie z przytoczonym przepisem: „kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.” Przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że uprawnioną do podjęcia czynności zmierzających do ukarania swojego pracodawcy, jest osoba, która pozostaje zatrudniona na podstawie stosunku pracy, niezależnie od nazwy zawartej przez strony umowy.
Powyższe wynika z podjętej przez Sąd Najwyższy Uchwały w dniu 20 września 2018 r. o treści: ”Zakresem art. 218 § 1a k.k. objęte są tylko osoby będące pracownikami w rozumieniu art. 2 k.p. i art. 22 § 1 i § 1[1] k.p., a więc osoby zatrudnione na warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, niezależnie od nazwy zawartej przez strony umowy; ustaleń w tym zakresie dokonuje w procesie karnym sąd, zgodnie z zasadą jurysdykcyjnej samodzielności wyrażoną w art. 8 § 1 k.p.k.”
Uchwała Sądu Najwyższego została podjęta wyniku wątpliowści przedstawionych przez Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej, który zwrócł się do Sądu Najwyższego zadajac pytanie: „Czy w przepisie art. 218 § 1a k.k. pod pojęciem „pracownika” należy rozumieć tylko osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę czy też także osobę, która wykonuje pracę zarobkową na podstawie umów cywilnoprawnych jak np. umowa zlecenia lub umowa o dzieło albo taką osobę która pod pozorem wykonywania umowy cywilnoprawnej świadczy w rzeczywistości pracę w ramach stosunku pracy?„
