Dnia 8 marca 2022 r. Prezydent podpisał ustawę z 14 lutego 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin, potocznie nazywaną „nowelizacją Polskiego Ładu”. W ramach nowelizacji wprowadzono następujące zmiany:
- możliwość stosowania zmniejszenia zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek również wówczas, gdy oświadczenie PIT-2 jest składane w trakcie roku podatkowego, a nie tylko przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w danym roku podatkowym;
- możliwość złożenia oświadczenia PIT-2 pracodawcy przez emeryta lub rencistę, który złożył do organu rentowego wniosek o niestosowanie kwoty wolnej;
- wprowadzenie do ustawy mechanizmu przedłużenia terminów pobrania i wpłaty zaliczki na podatek dochodowy. Mechanizm ten odpowiada mechanizmowi wdrożonemu do systemu prawnego w drodze rozporządzenia ministra finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych;
- możliwość rezygnacji ze stosowania mechanizmu przez każdego pracownika, a nie tylko tego, któremu pracodawca nie potrąca kwoty zmniejszającej podatek;
- zapewnienie środków dla zakładowych funduszy rehabilitacji osób niepełnosprawnych oraz zakładowych funduszy aktywności, tworzonych przez zakłady pracy chronionej oraz zakłady aktywności zawodowej;
- zmiany w stawkach podatku od wydobycia miedzi i srebra.
Zmiany weszły w życie 9 marca 2022 r.
Jak obliczać zaliczki po nowelizacji?
Nowelizacja wprowadza do ustawy mechanizm z rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2022 r. Warto podkreślić, że mechanizm obliczania zaliczek nie uległ zmianie i płatnik nadal ma do czynienia ze swoistym „podwójnym przeliczeniem zaliczki”. Istotną zmianą jest to, że w ramach nowelizacji każdy pracownik może złożyć wniosek o rezygnację ze stosowania takiego mechanizmu (według rozporządzenia uprawnienie to przysługiwało osobom, które nie złożyły PIT-2).
Poniżej przesyłamy instrukcję dotyczącą przeliczenia wynagrodzeń zgodnie ze wskazanym rozporządzeniem i znowelizowaną ustawą.
- Instrukcja dla płatnika, który będzie wypłacał wynagrodzenie w styczniu 2022 r.
Instrukcja ma zastosowanie do przychodów z pracy na etacie wypłacanych od 1 stycznia 2022 r., jeżeli wysokość przychodu nie przekracza u płatnika miesięcznie 12 800 zł. Pracodawca nie stosuje tych zasad, jeżeli pracownik złoży na piśmie wniosek o nieprzedłużanie terminów przekazania nadwyżki zaliczki. Wniosek można jednak złożyć tylko do pracodawcy, który nie odlicza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.
1.1. Obliczenie nadwyżki pomiędzy zaliczką obliczoną według Polskiego Ładu a zaliczką obliczoną według zasad z 2021 r.
Zaliczka według Polskiego Ładu
Przychód minus KUP minus Składki ZUS minus UdKŚ = Podstawa zaliczki
Podstawa zaliczki x 17 proc. minus 1/12 kwoty zmniejszającej podatek = Zaliczka według Polskiego Ładu
Wyjaśnienie pojęć:
– Przychód – to wypłacane wynagrodzenie w 2022 r. do maksymalnej wysokości 12 800 zł
– KUP – kwotowe koszty pracownicze w wysokości podstawowej lub podwyższonej, stosowane przez płatnika (z mocy ustawy lub na wniosek pracownika)
– Składki ZUS – składki na ubezpieczenia społeczne
– UdKŚ – ulga dla klasy średniej, jeśli płatnik ją stosuje
– 1/12 kwoty zmniejszającej podatek – wynosi 425 zł (1/12 z 5100 zł), jeśli płatnik stosuje PIT-2.
Zaliczka według zasad z 2021 r.
Przychód minus KUP minus Składki ZUS = Podstawa zaliczki
Podstawa zaliczki x 17 proc. minus 1/12 kwoty zmniejszającej podatek minus Składka NFZ = Zaliczka według zasad z 2021 r.
Wyjaśnienie pojęć:
– Przychód – to wypłacane wynagrodzenie w 2022 r. do max wysokości 12 800 zł
– KUP – kwotowe koszty pracownicze w wysokości podstawowej lub podwyższonej, stosowane przez płatnika (z mocy ustawy lub na wniosek pracownika)
– Składki ZUS – składki na ubezpieczenia społeczne
– 1/12 kwoty zmniejszającej podatek – wynosi 43,76 zł (1/12 z 525,12 zł), jeżeli płatnik stosuje PIT-2
– Składka NFZ – składka na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości 7,75 proc. podstawy jej wymiaru.
1.2. Obliczenie nadwyżki
Zaliczka według Polskiego Ładu minus Zaliczka według zasad z 2021 r. = nadwyżka
Płatnik nie pobiera nadwyżki w miesiącu jej obliczenia. Rozporządzenie przedłuża termin poboru tej nadwyżki do miesiąca, w którym wystąpi ujemna różnica.
1.3. Co to jest ujemna różnica
Ujemna różnica występuje, gdy zaliczka obliczona według Polskiego Ładu jest niższa od zaliczki obliczonej według zasad z 2021 r. Sposób obliczania ujemnej różnicy jest taki sam, jak sposób obliczania nadwyżki (opisany wyżej).
W miesiącu, w którym wystąpi ujemna różnica, kwotę nadwyżki z poprzednich okresów rozliczeniowych płatnik pobiera z wynagrodzenia w takiej części, aby nie przekroczyć wysokości tej ujemnej różnicy. Jeśli kwota ujemnej różnicy nie pokryje w całości nadwyżki z poprzednich okresów, to pozostałą część tej nadwyżki płatnik będzie pobierał w kolejnych miesiącach, w których wystąpi ujemna różnica. Nadwyżkę do wysokości ujemnej różnicy płatnik przekazuje do urzędu skarbowego w terminie przekazania zaliczki od wynagrodzenia uzyskanego w miesiącu, w którym wystąpiła ujemna różnica.
Przykład:
Jeżeli w styczniu wystąpiła nadwyżka w wysokości 300 zł, to tej nadwyżki płatnik nie pobiera w styczniu (oznacza to, że pracownik otrzyma w styczniu wyższe wynagrodzenie o 300 zł). Jeżeli we wrześniu wystąpi ujemna różnica w wysokości 200 zł, to we wrześniu od przychodów uzyskanych we wrześniu płatnik pobiera 200 zł nadwyżki ze stycznia (oprócz zaliczki obliczonej wg zasad Polskiego Ładu od przychodów uzyskanych we wrześniu). Pozostałą część nadwyżki (tj. 100 zł ze stycznia), pobiera na takich samych zasadach w kolejnych miesiącach, w których wystąpi kolejna ujemna różnica. Kwotę nadwyżki pobraną we wrześniu do wysokości ujemnej różnicy (tj. 200 zł) płatnik przekazuje do US do 20 października (tj. w terminie przekazania zaliczki od przychodów uzyskanych we wrześniu).
