W odpowiedzi na wniosek naszej kancelarii, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał interpretację indywidualną uznając za prawidłowe stanowisko w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wypłaconej kwoty odszkodowania ustalonej w wyniku ugody sądowej zawartej między byłym pracownikiem a pracodawcą.
Powyższa interpretacja stanowi przełamanie dotychczasowej narracji ZUS, który odmawiał wyłączenia z podstawy wymiaru składek odszkodowań wypłacanych na podstawie ugody sądowej, twierdząc, że „jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy.” (Pismo Centrali ZUS nr DI/100000/43/646/2022, podobnie pismo Centrali ZUS nr DI/100000/43/1275/2022 z dnia 10.01.2023 r.).
Tym samym w podobnych stanach faktycznych, gdzie na mocy zapisów ugody sądowej pracodawca zgadzał się na zmianę podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy i wypłatę byłemu pracownikowi odszkodowania, świadczenie takie nie było uznawane przez ZUS za odszkodowanie w rozumieniu §2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdyż stanowiło wynik ugody sądowej pomiędzy pracownikiem a pracodawcą zawieranej przed sądem w wyniku sporu pomiędzy stronami.
Interpretacja indywidualna z wniosku naszej kancelarii stanowi: „Koniecznym warunkiem wyłączenia jest związek pomiędzy wypłatą świadczenia, a rozwiązaniem stosunku pracy. (…) Wyłączenie np. odszkodowania czy rekompensaty za rozwiązanie umowy o pracę z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ma zastosowanie tylko wówczas, gdy wypłata tych świadczeń pozostaje w bezpośrednim związku z wygaśnięciem stosunku pracy i ustanie zatrudnienia jest wyłączną przyczyną wypłaty tego świadczenia. Ponadto, roszczenie odszkodowawcze musi ściśle dotyczyć tylko i wyłącznie rozwiązania stosunku pracy, czyli sytuacji kiedy tryb i okoliczności jego rozwiązania naruszały przepisy prawa pracy. Natomiast jeżeli towarzyszą mu inne okoliczności, wówczas takie świadczenie nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek.”
