W dniu 5 grudnia 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw. Projekt nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami to kontynuacja procesu reformy użytkowania wieczystego wprowadzonego w okresie PRL. Tym razem proponowane zmiany mają umożliwić przedsiębiorcom przekształcenie użytkowania wieczystego we własność.
Podstawowe założenia projektu są następujące.
- Uwłaszczenie dokonywane będzie na wniosek przedsiębiorcy, a nie z mocy prawa. Co więcej, organy administracji publicznej nie będą mogły odmówić sprzedaży gruntu przedsiębiorcy, który wystąpił z żądaniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej. Projekt zakłada, że przekształcenie użytkowania wieczystego we własność jest uprawnieniem użytkownika wieczystego.
- Ograniczenie czasowe – użytkownik wieczysty może wystąpić z żądaniem w terminie roku od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.
- Żądanie zawarcia umowy sprzedaży nie przysługuje:
a) jeśli w dniu złożenia wniosku nie upłynęło 10 lat od dnia oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste,
b) jeżeli użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie użytkowania wieczystego,
c) jeżeli toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego,
d) w odniesieniu do gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich,
e) jeżeli grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego,
f) w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej.
- W odniesieniu do gruntów niezabudowanych, żądanie zawarcia umowy przysługuje, jeśli użytkownik wieczysty:
a) złoży zobowiązanie, że w terminie 3 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży na nieruchomości gruntowej objętej żądaniem zostanie zrealizowana inwestycja mieszkaniowa;
b) w terminie 3 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży przeniesie własność innych lokali mieszkalnych na rzecz gminy;
c) do dnia zawarcia umowy sprzedaży zapłaci kwotę odpowiadającą wartości lokali, o której mowa w pkt. b.
- Ustalenie ceny nieruchomości:
a) Dla nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, cenę nieruchomości ustala się jako:
– 20-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży – w przypadku zapłaty ceny jednorazowo;
– 25-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży – w przypadku rozłożenia ceny na raty.
b) Dla nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż 20-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.
- Ustawa wprowadza możliwość uzyskania bonifikaty od ustalonej ceny w określonych przypadkach.
- Zasady przeznaczania do sprzedaży nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste oraz szczegółowe wytyczne sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych będą ustalane w drodze zarządzenia lub uchwały odpowiednio przez wojewodę lub właściwą radę lub sejmik.
- Możliwe jest skorzystanie z pomocy de minimis. Udzielenie pomocy publicznej wymaga spełnienia warunków udzielenia pomocy de minimis, określonych w obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy de minimis. Różnica pomiędzy wartością rynkową gruntu a ustaloną ceną (opłatą przekształceniową) może zostać rozliczona w ramach limitu pomocy de minimis (podobnie jak kwota bonifikaty – jeśli zostanie udzielona).
W sytuacji, gdy wartość pomocy publicznej przekracza limit pomocy de minimis, pomocy udziela się do limitu i stosuje się dopłatę do wartości nieruchomości gruntowej, określonej na dzień sprzedaży.
