16 maja 2019 r. Sąd Najwyższy (SN) podjął uchwałę ważną dla wszystkich właścicieli nieruchomości zabudowanych urządzeniami przesyłowymi (liniami energetycznymi, rurociągami, etc.). SN stwierdził, że jeśli linia przesyłowa ma wartość wyższą niż działka, na której się znajduje, to wówczas właściciel nieruchomości zawsze może żądać wykupienia takiej nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe.
Dotychczas istniał spór, czy roszczenie o wykup takich nieruchomości (które wynika z art. 231 § 2 kodeksu cywilnego) ulega przedawnieniu w terminie dziesięcioletnim, czy nie. Uchwała SN rozstrzygnęła te wątpliwości na korzyść właścicieli nieruchomości.
W sprawie, w której podjęto uchwałę, właściciel nieruchomości zażądał od przedsiębiorcy przesyłowego wykupu dwóch nieruchomości, po których przebiegał gazociąg. Co bardzo istotne, gazociąg jest ułożony w taki sposób, że uniemożliwia budowę jakichkolwiek budynków na tych nieruchomościach. Jednocześnie wartość nieruchomości to ok. 3% wartości linii przesyłowej. Przedsiębiorca odmówił wykupu nieruchomości wskazując, że roszczenie to uległo przedawnieniu, gdyż gazociąg został zbudowany ponad dziesięć lat wcześniej.
SN uznał, że wprawdzie przedawnienie roszczeń majątkowych jest zasadą, a wyjątki od niej muszą być precyzyjnie wskazane w ustawie, to jednak w tego rodzaju sprawie można go nie stosować. Takie podejście służy ochronie prawa własności, którego elementem jest żądanie wykupu nieruchomości, jeśli zostaną spełnione ku temu przesłanki wynikające z przepisów. Przesłanki skorzystania z tego prawa mogą bowiem ujawnić się dopiero po pewnym czasie i gdyby roszczenie ulegało przedawnieniu, właściciel zostałby tym faktem poszkodowany.
